جزاء الطاعة
1 «لا تصنَعوا لكُم أوثانا ولا تَماثيلَ مَنحوتةً، ولا تُقيموا نُصْبا ولا أحجارا مُزَخرَفةً في أرضِكُم لِتَسجدوا لها، لأنِّي أنا الرّبُّ إلهُكُم‌. 2 ا‏حتفِظوا لي بأيّامِ السَّبْتِ وتَهَيَّبوا معبَدي المُقَدَّسَ. أنا الرّبُّ.
3 «إنْ سلَكتُم في فرائِضي وحَفِظتُم وصايايَ وعَمِلتُم بِها 4 أنزَلتُ المطَرَ علَيكُم في حينِهِ، فتُخرِجُ الأرضُ غِلالَها وشجَرُ الحَقلِ ثَمرَهُ 5 ويتَّصلُ أوانُ دَرْسِ الحِنطةِ بقطافِ العِنَبِ، وقطافُ العِنَبِ بالزَّرعِ، وتأكلونَ طَعامَكُم وتشبعونَ وتُقيمونَ في أرضِكُم آمِنينَ‌.
6 «وأُلقي السَّلامَ في الأرضِ، فتنامونَ ولا مَنْ يُرعِبُكُم وأُزيلُ الوحوشَ الضَّاريَةَ مِنَ الأرضِ، وحربٌ لا تَعبرُ أرضَكُم. 7 وتطردونَ أعداءَكُم، فيَسقطونَ أمامَكُم بالسَّيفِ. 8 تطردُ الخمسَةُ مِنكُم مئةً، والمئةُ عشَرةَ آلافٍ، ويسقطُ أعداؤُكُم أمامَكُم بالسَّيفِ.
9 «وألتَفِتُ إليكُم وأُنمِّيكُم وأُكثِّرُكُم وأُقيمُ عَهدي لكُم. 10 وتأكلونَ مِنْ قديمِ غِلالِكُم إلى أنْ تُخرِجوه لِتَخزُنوا الجديدَ. 11 وأجعَلُ مَسكِني فيما بَينَكُم ولا أنبِذُكُم. 12 وأسيرُ فيما بَينَكُم، وأكونُ لكُم إلها، وأنتُم تكونونَ لي شعبا‌. 13 أنا الرّبُّ إلهُكُم الّذي أخرجَكُم مِنْ أرضِ المِصْريِّينَ لِئلاَّ تكونوا عبـيدا لهُم، وحطَّمَ أغلالَ نيرِكُم وجعَلَكُم تسيرونَ مَرفُوعي الرَّأسِ.
جزاء العصيان
14 «وإنْ كنتُم لا تسمَعونَ لي ولا تعمَلونَ بجميعِ هذِهِ الوصايا، 15 ورفَضْتُم فَرائضي، ونبَذْتُم أحكامي، ونقَضْتُم عَهدي ولم تعمَلوا بجميعِ وصايايَ، 16 فأنا أيضا أعامِلُكُم بالمِثْلِ، فأجلبُ علَيكُم رُعبا، وداءً عُضَالا، وحُمَّى تُفني العينينِ وتُتلِفُ النَّفْسَ، وتزرعونَ زرعَكُم باطلا فيأكلُهُ أعداؤُكُم. 17 وأميلُ بوجهي علَيكُم، فتَنهزِمونَ مِنْ أمامِ أعدائِكُم، ويتسلَّطُ علَيكُم مُبغضوكُم، وتهربونَ ولا مَنْ يطردُكُم. 18 وإنْ كنتُم بَعدَ هذا كُلِّه لا تسمعونَ لي، زِدتُكُم تأديـبا على خطاياكُم سَبعةَ أضعافٍ، 19 فأُحطِّمُ جاهَكُم وعِزَّكُم، وأجعَلُ سَماءَكُم كالحديدِ وأرضَكُم كالنُّحاسِ 20 وتستَنفِدونَ قِواكُم عَبَثا، ولا تُعطي أرضُكُم غَلَّتَها، ولا يُخرِجُ شجَرُ الأرضِ ثَمرَهُ.
21 «وإنْ تَمادَيتُم في مُخالفتي وما سَمِعْتُم لي، زِدْتُكم سَبعةَ أضعافٍ مِنَ الضَّرَباتِ على خطاياكُم 22 وأطلقتُ علَيكُم وحُوشَ البريَّةِ، فَتُفقِدُكُم أولادَكُم وتُهلِكُ بهائِمَكُم وتُقلِّلُ عددَكُم حتّى تُقفِرَ طُرقاتُكُم.
23 «وإنْ كانَ هذا لا يُؤدِّبُكُم وتَمادَيتُم في مُخالفتي 24 تَمادَيتُ أنا أيضا في مُخالفتِكُم وضَرَبْتُكُم سَبعةَ أضعافٍ على خطاياكُم 25 فأجلبُ علَيكُم حربا تَنتَقِمُ للعَهدِ الّذي بَيني وبَينَكُم، فتَتَجَمَّعونَ إلى مُدنِكُم هاربـينَ وأُرسِلُ الوباءَ فيما بَينَكُم وتُسَلَّمُونَ إلى أيدي أعدائِكُم. 26 وأقطعُ عَنكُم كفايتَكُم مِنَ الخُبزِ، وهوَ قِوامُ حياتِكُم، فتَخبُزُ عَشْرُ نِساءٍ الخُبزَ في تنُّورٍ واحدٍ ويُوزِّعْنَه بالتَّقتيرِ، وتأكلونَ ولا تشبعونَ‌.
27 «وإنْ كنتُم بهذا كُلِّه لا تسمعونَ لي وتَماديتُم في مُخالفتي، 28 تَمادَيتُ أنا أيضا في مُخالفتِكُم ساخِطا وأدَّبْتُكُم سَبعةَ أضعافٍ على خطاياكُم، 29 فتأكلونَ لُحومَ بَنيكم وبَناتِكُم، 30 وأهدِمُ مَعابِدَكُمُ العاليةَ، وأُحطِّمُ مذابحَ بَخورِكُم، وأُلقي جُثَثَكُم على جُثَثِ أصنامِكُم وتَعافُكُم نفْسي. 31 وأجعَلُ مُدُنَكُم خَرابا وأماكِنَكُمُ المُقدَّسةَ قَفرا، ولا أشتَمُّ رائحةَ مُحرَقاتِكُم لمُراضاتي. 32 وأتركُ الأرضَ قفرا، فينذَهِلُ لها أعداؤُكُمُ المُقيمونَ فيها. 33 وأُشتِّتُكُم فيما بَينَ الأُمَمِ، وأشهَرُ وراءَكُم سيفا، فتصيرُ أرضُكُم قَفرا ومُدنُكُم خَرابا. 34 فتنعمُ الأرضُ براحتِها طُولَ أيّامِ خُلُوِّها مِنكُم، وأنتُم في أرضِ أعدائِكُم. نعم، ترتاحُ الأرضُ وتنعمُ براحتِها‌ 35 طُولَ أيّامِ خُلُوِّها مِنكُم. فهيَ قَلَّما ا‏رتاحت في أيّامِ سُبوتِها وأنتُم مُقيمونَ بِها.
36 «والباقونَ مِنكُم أُلقي الجَبانةَ في قُلوبِهِم، في أراضي أعدائِهِم، حتّى إنَّ صوتَ ورقةٍ مُتحرِّكةٍ يَهزمُهُم، فيَهربونَ هرَبَهُم مِنَ السَّيفِ ولا مَنْ يطردُهُم. 37 ويَعثُرُ الواحدُ مِنهمُ بالآخَرِ، كمَنْ يهرُبُ مِنْ أمامِ السَّيفِ ولا مَنْ يطردُهُ، ولا يقومُ لكم قائمةٌ في وجوهِ أعدائِكُم. 38 وتَبـيدونَ بَينَ الأممِ وتبتلِعُكُم أرضُ أعدائِكُم. 39 والباقونَ مِنكُم يسيرونَ إلى الزَّوالِ عِقابا على آثامِهِم وآثامِ آبائِهِم في أراضي أعدائِكُم، 40 حتّى إذا ا‏عترفوا بآثامِهِم وآثامِ آبائِهِم، وبخيانتِهِم لي وتَماديهِم في مُخالفتي، 41 بحيثُ تَماديتُ أنا أيضا في مُخالفتِهِم، فأدخلتُهُم أرضَ أعدائِهِم حتّى تخضعَ قلوبُهُمُ الكافرةُ ويتحَمَّلوا جَزاءَ آثامِهِم 42 ذكَرْتُ عَهدي معَ يَعقوبَ وإسحَقَ وإبراهيمَ وذكَرْتُ الأرضَ‌ 43 الّتي أخليتُها مِنهُم لتنعَمَ براحتِها في خُلوِّها مِنهُم، وليَتَحَمَّلوا جَزاءَ آثامِهِم لأنَّهُم رفَضُوا أحكامي ونبذوا فرائضي.
44 «وإلى ذلِكَ الحينِ لا أرفُضُهُم كُلَّ الرَّفْضِ وهُم في أرضِ أعدائِهِم، ولا أنبذُهُم بحيثُ أَفنيهِم وأنقضُ عَهدي معَهُم، فأنا الرّبُّ إلهُهُم. 45 بل أذكرُ عَهدي للأوَّلينَ الّذينَ أخرَجْتُهُم مِنْ أرضِ مِصْرَ، على مشهدٍ مِنَ الأُمَمِ، لأكونَ لهُم إلها. أنا الرّبُّ».
46 تلكَ هيَ الفرائِضُ والأحكامُ والشَّرائعُ الّتي وضعَها الرّبُّ لبَني إِسرائيلَ، في جبَلِ سيناءَ، على يدِ موسى.
Ka soŋ Yaawe ma mu neemoo le ti
(5 Musa 7:12-245 28:1-14)
1 Yaawe* ko:
Ali kana jalaŋolu dadaa ka ì londi ali faŋolu ye, waraŋ muluntañoo feŋolu, waraŋ bere samasiŋolu, waraŋ bere leseriŋolu ali la bankoo kaŋ, ka sujudi ì ye. Nte le mu Yaawe ali la Alla ti.
2 Ali ñanta le ka n na Loobula Luŋolu muta, aniŋ ka n na Batudulaa horoma. Nte le mu Yaawe ti.
3 Niŋ ali taamata n na luwaalu la, aniŋ ali ye n na yaamaroolu kanta, ka ì ke, 4 m be kali samaajiyo dii la ali la a waatoo la le. Bankoo ye neema ka fiifeŋolu bondi, bankoo yiroolu ye neema, ka diŋ a ñaama. 5 Siimaŋo la siyaa kamma la, ali si ali la siimaŋolu toñonka, fo wayini* yiridiŋ kati waatoo ye ali tara a kaŋ, ali ye wayini yiridiŋ katoo fanaa ke, fo fiiri waatoo ye ali tara a kaŋ. Ali si ali la siimaŋo domo, a ye ali sii, ali ye tara sabatiriŋ tankoo kono, ali la bankoo kaŋ.
6 M be kayiroo dii la ali la ali la bankoo kaŋ ne, aduŋ ali be kali i laa la le, ali ye siinoo, moo te ali silandi la. M be daafeŋ saŋaroolu bondi la bankoo kaŋ ne, aduŋ m be ali jawoolu niŋ ì la hawusaroolu* kaarindi la ali la bankoo la le. 7 Ali be kali ali jawoolu bayindi la le, aduŋ ì be busandi la ali koto le, ali ye ì faa hawusaroo la. 8 Ali moo luulu doroŋ si ali jawu keme bayindi, ali moo keme ye ali jawu wuliwuloolu bayindi. Ì si busandi ali koto, ali ye ì faa hawusaroo la.
9 N ñaa si tara ali kaŋ, ka kaayaa ali ye, ka ali ke jiidilaalu ti, ali ye siyaa. M be n na kambeŋo muta la n niŋ ali teema le. 10 Siimaŋo la siyaa kamma la, ali be kali tara la buntunkono siimaŋ meeriŋolu domo la le, aduŋ ali be kali saŋ kotoo siimaŋolu fintindi la kutamaalu ye le. 11 N si n na taradulaa ke ali kono, aduŋ n te n koo dii la ali la. 12 M be tara la taama la ali kono le, ŋa ke ali la Alla ti, ali ye ke n na moolu ti. 13 Nte le mu Yaawe ali la Alla ti, meŋ ye ali bondi joŋyaa kono, Misirankoolu bulu, ŋa ali bondi naŋ ì la bankoo kaŋ. Ŋa ali la joŋyaa yookoo* kati le ka bo ali toŋo to, ŋa ali kuŋo wulindi, ka ali firiŋ.
Ka balaŋ Yaawe ma mu dankoo le ti
(5 Musa 28:15-68)
14 Yaawe naata a fo ko:
Niŋ ali maŋ paree i lamoyi la n na, ali ye ñiŋ yaamaroolu bee muta, 15 ali ye ali koo dii n na luwaalu la, ka jutu n na kumakaŋolu niŋ yaamaroolu la, ka kambeŋo tiñaa n niŋ ali teema, 16 m be ñiŋ kuwolu le ke la ali la: M be kasaaroo le jindi la ali kaŋ loodulaa kiliŋ, ka taa jankaroo, aniŋ kajewo meŋ ka ñaa dibindi, meŋ be ali suusuu la fo ali la baluwo ye baŋ. Ali si ali la fiifeŋolu fii kensenke, nafaa te tara la ali ye jee, kaatu ali jawoolu le be naa a domo la. 17 M be ali kiitindi la le. Ali jawoolu be kali ali busa la le, ka ali noo. Moolu mennu ye ali koŋ, wolu le be ali mara la. Ali be kali bori la le, hani niŋ moo maŋ tara ali bayindi kaŋ.
18 Niŋ ñiŋ kuwolu keta ali la, hani wo ali maŋ soŋ m ma, m be ali jarabi la le kotenke ko siiñaa woorowula, ali la junuboolu kamma la. 19 M be ali semboo tiñaa la le, ka ali la faŋ waroo daŋ. M be saŋo palanteeroo soroŋ na ali kunto le, bankoo ye jaa ko newo. 20 Ali be ali semboo bo la kensenke le, kaatu ali la bankoo te fiifeŋ bondi la, aduŋ a yiroolu te diŋ na.
21 Niŋ ali ye balaŋo taamandi n kaŋ, aduŋ ali maŋ soŋ ka i lamoyi n na, m be jarabi kuwolu lafaa la ali ye le ko siiñaa woorowula, ali la junuboolu kamma la. 22 M be wulakono daafeŋ saŋaroolu bula la ali kono le, ì ye ali diŋolu muta ali koto, ì ye ali la beeyaŋolu kasaara. Ì be ali yaatewo dooyandi la le, fo ali la mbeedoolu kaŋ ye kenseŋyaa.
23 Niŋ ñiŋ jarabi kuwolu maŋ ali tilindi noo, ka muru n kaŋ, fo ali tententa ka balaŋ m ma, 24 wo to nte fanaa be balaŋ na ali ma le, aduŋ m be ali busa la ali la junuboolu la le ko siiñaa woorowula. 25 M be keloo naati la niŋ hawusaroo le la, ka ali joo, ali ye kambeŋo meŋ tiñaa n niŋ ali teema. Niŋ ali kafuta ñoo ma ali la saatewolu kono ka tankoo ñini, m be alibalaa kuuraŋo le jindi la ali kaŋ, aniŋ ka ali duŋ ali jawoolu bulu. 26 M be ali la siimaŋ sotoo daŋ na le, domoroo ye dooyaa, hani fo musu taŋ kali deŋ fuuri kiliŋ na ka ali la mbuuroo jani a kono. Ì si naa muru ì ye a sumaŋ, ka a talaa ali teema, aduŋ a te ali sii la.
27 Niŋ ñiŋ kuwolu keta, hani wo ali maŋ soŋ ka i lamoyi n na, fo ali ka balaŋ m ma, 28 wo to nte fanaa la kamfaa baa kaŋ, m be wo ñoŋ ne taamandi la ali kaŋ ko siiñaa woorowula, ali la junuboolu kamma la. 29 Ali si konko, fo ali kali ali dinkewolu niŋ ali dimmusoolu suboo domo. 30 M be ali la batudulaa tintiŋolu* buruka la le, ŋa ali la cuuraayi siisindidulaalu teyi, ka ì boyindi. M be ali furewolu jurumi la ñoo kaŋ ne, ali la jalaŋ kenseŋolu kaŋ, mennu maŋ nii soto, aduŋ m be ñewuŋ na ali la le. 31 M be ali la saatewolu tumbuŋ na le fereŋ, ŋa ali la jalaŋ batudulaalu kenseŋyandi, aduŋ ali la sadaalu* seeroo te n seewondi la kotenke. 32 M be ali la bankoo kasaara la le, hani fo ali jawoolu mennu be naa sii la jee, ye kaawa ali la kuwo la. 33 M be ali janjandi la banku koteŋolu kaŋ ne taariŋ, ka keloo naati ali kaŋ niŋ hawusaroo la. Ali la bankoo be ke la tumbuŋo le ti, ali la saatewolu ye kenseŋyaa. 34 Waatoo meŋ na ali be tara la mutoo kono ali jawoolu la bankoo kaŋ, ali la bankoo tumbummaa le be tara la laariŋ. Wo si ke ali la bankoo ye kontaani kuwo ti, ka a la foñondiŋ saŋolu soto a ñaama. 35 A be waatoo meŋ ke la laariŋ tumbundiŋ, a si foñondiŋo soto, a buka meŋ soto noo ali bulu kabiriŋ ali be siiriŋ jee.
36 Toomaalu mennu be tu la ali kono ali jawoolu la bankoo kaŋ, m be jooteeyaa le duŋ na wolu sondomoolu kono, ali jawoolu ye. Hani niŋ foñoo le ye jamboo tindi, a maakaŋo si ali borindi komeŋ keleborilaa, aduŋ ali si busandi, a ye a tara moo maŋ ali bayindi. 37 Ali si taki ñoo la, komeŋ mennu be bori kaŋ hawusaroo la, hani niŋ moo maŋ ali bayindi. Ali te sembe soto la ka i loo ali jawoolu fee. 38 Ali be kasaara la banku koteŋolu le kaŋ. Ali jawoolu la bankoo, ali furewo be tu la wo le to. 39 Toomaalu mennu be tu la baluuriŋ ali kono, be toli la ali jawoolu la bankoo le kaŋ, ali la junuboolu kamma la, aniŋ ali mumuñolu la junuboolu.
40 Bari a si ke ali ye soŋ ko, ali ye junuboo le ke, ali niŋ ali mumuñolu, ka n jamfaa, aniŋ ka balaŋo tiliŋ n na, 41 meŋ ye n kamfaa baake ali kamma. Wo le ye a tinna ŋa n koo dii ali la, ŋa ali bula ka ali samba ali jawoolu la bankoo kaŋ. A si ke ali ye ali la sondome jaa bula, ka ali fammajii, ka soŋ kuluuroo la ali la boyoo kaŋ. 42 Wo to le n hakiloo si muru n na kambeŋo kaŋ, meŋ be n niŋ Yaakuba teema, Isiyaaka, aniŋ Iburayima, aduŋ n hakiloo be muru la bankoo fanaa la kuwo kaŋ ne. 43 Bari fo ì si ali bondi bankoo kaŋ foloo, wo ye ke bankoo la kontaani kuwo ti, ka a la foñondiŋ saŋolu soto ali kooma, a tumbummaa ye tara laariŋ. Wo kono, ali si soŋ kuluuroo la ali la boyidaalu kaŋ. Wo le mu ñiŋ ti ko, ali jututa n na luwaalu la le, ali maŋ n na yaamaroolu muta feŋ ti. 44 Bari hani wo bee de, waatoo meŋ ali be tara la ali jawoolu la bankoo kaŋ, nte te alitolu ke la wo ñaama, ka jutu ali la. N te soŋ na ñiŋ na, ka ali kasaara fereŋ, ka n na kambeŋo tiñaa n niŋ ali teema. Nte le mu Yaawe ali la Alla ti. 45 Meŋ be beteyaa la ali to, m be wo le ke la ali ye, ka n hakiloo murundi n na kambeŋo kaŋ n niŋ ali mumuñolu teema, ŋa mennu bondi naŋ Misira bankoo kaŋ, banku koteŋ moolu bee ñaa ye a je. Ŋa wo ke le ñiŋ kamma la n si ke ali la Alla ti. Nte le mu Yaawe ti.

46 Ñinnu le mu luwaalu ti, mennu keta Yaawe la luwaalu niŋ yaamaroolu ti Banisirayilankoolu ye. A ye ì dii Musa la Sinayi Konkoo le kaŋ.