نسل قطورة
1 وعادَ إبراهيمُ فأخَذَ زوجةً ا‏سمُها قطورةُ، 2 فولدَت لَه زِمرانَ ويَقشانَ ومَدانَ ومِديانَ ويِشباقَ وشُوحا. 3 وولَدَ يقشانُ شَبا وددانَ، وبنو ددانَ هُم أشُّوريمُ ولطوشيمُ ولأُمِّيمُ، 4 وبَنو مديانَ هُم عيفةُ وعِفرُ وحنوكُ وأبـيداعُ وألْدعةُ. جميعُ هؤلاءِ بنو قطورةَ. 5 ووَهبَ إبراهيمُ لإسحَقَ جميعَ ما يَملِكُهُ، 6 وأمَّا بَنو سراريهِ فأعطاهُم عطايا وصرفَهُم، وهوَ بَعدُ حيٌّ، عَنْ إسحَقَ ا‏بنهِ إلى أرضِ المَشرِقِ.
موت إبراهيم
7 وكانَ عددُ السِّنينَ الّتي عاشَها إبراهيمُ مئةً وخمْسا وسبْعينَ سنَةً. 8 وفاضت روحُ إبراهيمَ وماتَ بشيـبةٍ صالحةٍ، شيخا شبِـعَ مِنَ الحياةِ، وا‏نضمَّ إلى آبائِهِ. 9 فدفنَه إسحَقُ وإسماعيلُ ا‏بناهُ في مغارةِ المكفيلةِ تُجاهَ مَمْرا، في حقلِ عَفرونَ بنِ صوحرَ الحثِّيِّ، 10 وهوَ الحقلُ الّذي ا‏شتراهُ إبراهيمُ مِنْ بَني حِثٍّ‌. هُناكَ دُفِنَ إبراهيمُ وا‏مرأتُهُ سارةُ‌. 11 وبَعدَ موتِ إبراهيمَ باركَ اللهُ إسحَقَ ا‏بنَهُ. وأقامَ إسحَقُ عندَ بئرِ الحيِّ الرَّائي‌.
مواليد إسماعيل
12 أمَّا بَنو إسماعيلَ بنِ إبراهيمَ الّذي ولَدتْهُ هاجرُ المِصْريَّةُ جاريةُ سارةَ لإبراهيمَ، 13 فهذِهِ أسماؤُهُم بحسَبِ ولادتِهِم، على التوالي: نبايوتُ بِكرُ إسماعيلَ، وقيدارُ وأدَبْئيلُ ومبسامُ 14 ومِشماعُ ودومَةُ ومسَّا 15 وحدارُ وتيما ويطورُ ونافيشُ وقِدْمَةُ. 16 هؤلاءِ هُم بَنو إسماعيلَ وهذِهِ أسماؤُهُم بِـحَسبِ ديارِهِم وحُصونِهِم، وهُمُ ا‏ثنا عشَرَ رئيسا لِقبائِلِهم. 17 وكانَ عدَدُ السِّنينَ الّتي عاشَها إسماعيلُ مئةً وسبْعا وثلاثينَ سنَةً، ثُمَّ فاضت روحُهُ وماتَ وا‏نضمَّ إلى آبائِهِ. 18 وكانَت مَساكِنُ بَني إسماعيلَ مِنْ حويلةَ إلى شورَ، شرقيَّ مِصْرَ في الطريقِ إلى أشورَ وهكذا نزَلَ إسماعيلُ بمواليِدِه قُبالةَ إخوتِهِ.
ولادة عيسو ويعقوب
19 وهذِهِ مواليدُ إسحَقَ بنِ إبراهيمَ: إبراهيمُ ولَدَ إسحَقَ. 20 وكانَ إسحقُ ا‏بنَ أربعينَ سنةً حينَ تزوَّجَ رفقةَ بنتَ بتوئيلَ الأراميِّ، أُختَ لابانَ، مِنْ سَهلِ أرامَ‌. 21 وصلَّى إسحَقُ إلى الرّبِّ لأجلِ رفقةَ ا‏مرأتِهِ لأنَّها كانت عاقرا، فا‏ستجابَ لَه الرّبُّ. وحبِلت رفقةُ 22 وا‏زدحَمَ الولَدانِ في بطنِها، فقالت: «إنْ كانَ الأمرُ هكذا فلماذا الحياةُ». ومضَت لتسألَ الرّبَّ. 23 فقالَ لها الرّبُّ: «في بطنِكِ أمَّتانِ، ومِنْ أحشائِكِ يتفرَّعُ شعبانِ: شعبٌ يسودُ شعبا، وكبـيرٌ يَستعبِدُه صغيرٌ‌».
24 فلمَّا ا‏كتملت أيّامُ حَبلِها تَبـيَّنَ أنَّ في بطنها توأمَينِ. 25 فخرَجَ الأوَّلُ أسمَرَ اللَّونِ كُلُّه كَفَروةِ شَعْرٍ فسمَّوهُ عيسو‌. 26 ثُمَّ خرَجَ أخوهُ ويدُهُ قابضةٌ على عَقِبِ عيسو، فسمَّوهُ يعقوبَ‌. وكانَ إسحَقُ ا‏بنَ ستِّينَ سنَةً حينَ ولدتْهُما رفقةُ.
27 وكبُرَ الصَّبـيَّانِ، فكانَ عيسو صيَّادا ماهرا ورجلا يُحبُّ البرِّيَّةَ، ويعقوبُ رجلا مُسالِما يلزمُ الخيامَ. 28 فأحبَّ إسحَقُ عيسو لأنَّهُ ا‏ستطابَ صيدَهُ، وأمَّا رفقةُ فأحبَّت يعقوبَ.
عيسو يتنازل عن بكوريته
29 وطَبخَ يعقوبُ طبـيخا، فلمَّا عادَ عيسو مِنَ الحقلِ وهوَ خائِرٌ مِنَ الجُوعِ 30 قالَ ليعقوبَ: «أطعِمني مِنْ هذا الأدامِ لأنِّي خائرٌ مِنَ الجُوعِ». لذلِكَ قيلَ لَه أدومُ. 31 فقالَ لَه يعقوبُ: «بِــعْني اليومَ بَكُوريَّتَكَ». 32 فأجابَ عيسو: «أنا صائِرٌ إلى الموتِ، فما لي والبَكوريَّةُ». 33 فقالَ يعقوبُ: «إحلِفْ ليَ اليومَ». فحَلَفَ لَه وباعَ بَكُوريَّتَه لِـيعقوبَ. 34 فأعطى يعقوبُ عيسو خُبزا وطبـيخا مِنَ العدَسِ، فأكلَ وشربَ وقامَ ومضَى. وا‏ستخفَّ عيسو بالبَكُوريَّةِ‌.
Iburayima ye Ketura futuu
(1 Taarika 1:32-33)
1 Iburayima ye musoo doo le futuu, meŋ too mu Ketura ti. 2 Ketura ye Simurani wuluu Iburayima la, Yokisani, Medani, Midiyani, Yisibaki, aniŋ Suwa. 3 Yokisani le mu Seba faamaa ti aniŋ Dedani. Bituŋ Dedani koomalankoolu, wolu le naata ke Asurinkoolu ti, Letusinkoolu aniŋ Lewummunkoolu. 4 Midiyani dinkewolu, wolu le mu Efa ti, Eferi, Hanoki, Abida aniŋ Elidaa. Ñinnu bee bonsuŋo mu Ketura le ti.
5 Iburayima ye a sotofeŋo bee dii Isiyaaka la le. 6 Bari a la kaŋ foroyandi musoolu* dinkewolu, a ye soorifeŋolu doroŋ ne dii wolu la, kabiriŋ a faŋo be baluuriŋ waatoo meŋ na. Bituŋ a ye ì bondi a dinkewo Isiyaaka bala ka taa bankoo kaŋ, meŋ be tilibo kara maafaŋo la.
Iburayima la beloo
7 Ñiŋ ne keta Iburayima siyo daŋo ti, sanji keme sanji taŋ woorowula sanji luulu, a ye wo le baluu. 8 Iburayima ye a la niijii labaŋo ke. A la beloo ye a tara le a kotoota baake. A kafuta a bonsuŋolu ma, mennu beleta a ñaa. 9 A dinkewolu Isiyaaka niŋ Isimayila ye a baadee Makipela berehuwo kono, Efuroni la kunkoo kono, Sohari Hitinkoo dinkewo, Mamure tilibo karoo la, 10 kunkoo meŋ Iburayima ye a saŋ Hitinkoolu ma. Iburayima baadeeta jee le to, aniŋ a musumaa Saara.
11 Iburayima beleriŋ koolaa, Alla neemata a dinkewo Isiyaaka ma. Bituŋ a sabatita Lahayi-Royi koloŋo daala.
Isimayila koomalankoolu
(1 Taarika 1:28-31)
12 Ñiŋ ne mu Iburayima dinkewo Isimayila koomalankoolu saataroo ti, meŋ mu Hajara Misirankoo dinkewo ti, Saara la jommusoo: 13 Isimayila dinkewolu toolu ka bo meŋ foloo wuluuta ka taa fo labaŋo: Nebayoti, Kedari, Adibeeli, Mibusamu, 14 Misima, Duma, Masa, 15 Hadadi, Tema, Yeturi, Nafisi aniŋ Kedema. 16 Ñinnu le mu Isimayila dinkewolu ti. Itolu le naata ke lasili taŋ niŋ fuloo bonsuŋolu ti, aduŋ ì ka ì la saatewolu niŋ ì la sabatidulaa koteŋolu kumandi ì toolu le la.
17 Ñiŋ ne keta Isimayila siyo daŋo ti, sanji keme sanji taŋ saba sanji woorowula. A ye a la niijii labaŋo ke, a beleta ka kafu a la moolu ma, mennu beleta a ñaa. 18 A koomalankoolu sabatita ka bo Hawila ka taa Suri, meŋ be Misira tilibo karoo la, ka taa fo Asuri siloo kaŋ. Ì ye ì faŋ jamfandi Iburayima koomalanka doolu la.
Esawu niŋ Yaakuba la wuluwo
19 Ñinnu le mu Isiyaaka koomalankoolu ti, Iburayima dinkewo: Iburayima le mu Isiyaaka faamaa ti, 20 Isiyaaka siyo be sanji taŋ naani le, kabiriŋ a be Rebeka futuu la, Betuweli Aramunkoo dimmusoo, Labani baarimmusoo, ka bo Padani-Aramu. 21 Isiyaaka duwaata a la musoo ye Yaawe* ñaatiliŋo la, kaatu musu boorewo le mu. Bituŋ Yaawe ye a la duwaa jaabi. A la musoo Rebeka naata konoo taa. 22 Fulandiŋolu maamanta a wuluuñaŋo kono, bituŋ a ko, “Muŋ ne ye a tinna ñiŋ kuu siifaa be ke la nte la?” Bituŋ a naata taa ka Yaawe ñininkaa.
23 Yaawe ko a ye ko,
“Lasili fula le be i wuluuñaŋo kono.
Ñiŋ lasili fuloo be ke la balannaa le ti ñoo ma.
Doo le semboo be wara la doo ti.
Keebaamaa le be ke la dindimmaa ye dookuulaa ti.”
24 Kabiriŋ a wuluu waatoo siita, fulandiŋ kewolu le naata tara a wuluuñaŋo kono. 25 Meŋ foloo wuluuta, keta moo wuleŋo ti, a baloo kaŋ bee keta tiyo ti. Bituŋ ì ye wo toolaa Esawu la. 26 Wo koolaa, a doomaa kewo naata wuluu, a buloo be minindiŋ Esawu tonkoliŋo la. Bituŋ ì ye wo toolaa Yaakuba la. Isiyaaka be sanji taŋ wooro le, kabiriŋ Rebeka be ñinnu wuluu la a la.
27 Kabiriŋ ñiŋ kambaanendiŋolu menta, Esawu, ate naata ke deemalaa baa le ti. Ate lafita wulakono kuwo le la. Bari Yaakuba, ate keta moo tenkundiŋo le ti, a ka tara sabatiriŋ suwo le kono. 28 Isiyaaka ye Esawu le kanu, kaatu deema suboo le diyaata wo ye, bari Rebeka, wo ye Yaakuba le kanu.
Esawu ye a la diŋ folooyaa makaamoo waafi
29 Luŋ kiliŋ, Yaakuba be sosoduuraŋ taboo la, Esawu naata ka bo wuloo kono, a konkoriŋ baa. 30 A ko Yaakuba ye ko, “N so ŋa wo soso wuleŋ duuraŋo doo domo, kaatu konko baa le be n na.” Bituŋ wo kuwo kamma la, ì naata a kumandi Edomu la.
31 Yaakuba ko a ye ko, “Foloo-foloo i la diŋ folooyaa makaamoo waafi m ma.”
32 Esawu ko a ye ko, “Konkoo be naa nte faa la, diŋ folooyaa makaamoo ye muŋ nafaa le soto nte ye?”
33 Yaakuba ko a ye ko, “I kali n ye foloo.” Wo le to a ye i kali a ye, a ye a la diŋ folooyaa makaamoo waafi Yaakuba ma. 34 Bituŋ Yaakuba ye mbuuroo niŋ sosoduuraŋo dii Esawu la. A ye a domo, a ye i miŋ, a taata a la siloo la. Bituŋ Esawu jututa a la diŋ folooyaa makaamoo la teŋ ne.