1 Bituŋ Sulemani ko, “Yaawe, i ye ñiŋ ne fo ko, ite be tara la tawali dibiriŋo le kono. 2 Ŋa horoma buŋ ñiimaa le loo i ye, ka ke i ye taradulaa ti fo abadaa.”
Sulemani diyaamuta moolu ye
(1 Mansoolu 8:14-21)3 Bituŋ mansa ye a ñaa tiliŋ Banisirayila jamaa moo bee la mennu be looriŋ jee, a ye neemoo duwaa ì ye.
4 A tententa ko:
“Tentoo be Yaawe ye Banisirayila la Alla, ate meŋ ye kuwo timmandi a semboo la, a ye meŋ laahidi m faamaa Dawuda ye. A ye ñiŋ ne fo ko, 5 ‘Ka bo luŋo meŋ na, ŋa n na moolu Banisirayilankoolu fintindi naŋ Misira, m maŋ saatee tomboŋ Banisirayila lasili kiliŋ na tundoo kaŋ ka m Batudulaa Buŋo* loo, n too ye tara jee, m maŋ moo tomboŋ ka ke ñaatonka ti, n na moolu kunna, Banisirayilankoolu. 6 Bari saayiŋ, ŋa Yerusalaamu tomboŋ ne, n too ye tara jee, aduŋ ŋa Dawuda le tomboŋ ka n na moolu Banisirayilankoolu mara.’ ”
7 Mansa tententa ka a fo ko, “M faamaa Dawuda ye ñiŋ ne ŋaniya nuŋ ka buŋo loo Yaawe tooyaa la, Banisirayila la Alla. 8 Bari Yaawe ko m faamaa Dawuda ye le ko, ‘I ye kuu kende le ke ka ñiŋ miiroo soto, ka buŋo loo n tooyaa la. 9 Wo ñaa-wo-ñaa ite te buŋo ñiŋ loo la. I dinkewo, i faŋo ye meŋ wuluu, wo le be buŋo loo la n tooyaa la.’
10 “Yaawe ye ñiŋ laahidoo timmandi le, a ye meŋ dii. Ŋa m faamaa Dawuda noo taa le, saayiŋ n siita Banisirayila mansasiiraŋo kaŋ ne, ko Yaawe ye a laahidi ñaameŋ, aduŋ ŋa buŋo loo Yaawe tooyaa la le, Banisirayila la Alla. 11 Ŋa Kambeŋ Kunewo* ke jee, berewalaa fula be meŋ kono. Ñinnu ka kambeŋo la kuwo le seedeyaa, Yaawe ye meŋ siti a niŋ Banisirayilankoolu teema.”
Sulemani la duwaa Alla Batudulaa Buŋo kerekeroo to
(1 Mansoolu 8:22-53)12 Bituŋ Sulemani loota Yaawe la sadaajanidulaa* ñaatiliŋo la Banisirayila jamaa bee ñaato, a ye a buloolu wulindi santo ka duwaa. 13 Sulemani ye jaawali benteŋo dadaa le nuŋ koomanto, meŋ na kara jamfoo mu nonkonkatiñaa luulu ti, a fanoo fanaa mu nonkonkatiñaa luulu le ti, a loo mu nonkonkatiñaa saba ti, a ye a loo luwo teema. Sulemani loota wo le kaŋ, bituŋ a ñoyita Banisirayila jamaa bee ñaatiliŋo la, a ye a buloolu wulindi. 14 A ko:
“Hee Yaawe, Banisirayila la Alla, alla koteŋ maŋ soto ko ite, ñiŋ duniyaa kono waraŋ saŋo santo. Ite ka kambeŋo niŋ kanu bambaloo muta moolu ye le, mennu sonta i ma, ì ka taama i la siloo la ì sondomoo bee la. 15 I ye i la laahidoo timmandi m faamaa Dawuda ye le, i la dookuulaa. I ye laahidoo taa le, aduŋ i ye a timmandi i semboo la le bii.
16 “Yaawe, Banisirayila la Alla, i la laahidoo timmandi m faamaa Dawuda ye, i la dookuulaa, i ye meŋ dii a la nuŋ, kabiriŋ i ko a ye ko, ‘Niŋ a ye a tara i koomalankoolu ye ì hakiloo tu ì kekuwolu bee to ka taama n na siloo la, ko ite ye a ke ñaameŋ, wo to i te foo la moo la meŋ be sii la n ñaa koto Banisirayila mansasiiraŋo kaŋ.’ 17 Wo to saayiŋ Yaawe, ite meŋ mu Banisirayila la Alla ti, i la kumoo timmandi, i ye meŋ laahidi Dawuda ye, i la dookuulaa.
18 “Bari fo tooñaa, Alla si tara noo sabatiriŋ hadamadiŋolu kono duniyaa kono baŋ? Hani saŋ fatoolu daŋo to, ite te kuŋ na wo to, sako ñiŋ buŋo, nte ŋa meŋ loo. 19 Bari hani wo, Yaawe n na Alla, i lamoyi i la dookuulaa la duwaa la, aniŋ a la daaniroo. I lamoyi woosiyo la aniŋ duwaa, i la dookuulaa be meŋ ke kaŋ i ñaatiliŋo la. 20 N na duwaa mu ñiŋ ne ti, fo i ñaa si tara looriŋ ñiŋ buŋo kaŋ suutoo niŋ tiloo, kaatu i ye ñiŋ ne laahidi ñiŋ dulaa la kuwo to ko, i too be tara la a kunna le. Wo kamma la i si i la dookuulaa la duwaa moyi, a be meŋ duwaa la ñiŋ dulaa ñaatiliŋo la. 21 I la dookuulaa la woosiyo moyi, aniŋ Banisirayila fanaa, i la moolu, niŋ ì be duwaa kaŋ ñiŋ dulaa ñaatiliŋo la. I lamoyi ka bo Arijana kono, i taradulaa, aduŋ niŋ i ye moyiri ke, i si yamfa ǹ ye.
22 “Niŋ moo ye kuu kuruŋo ke a mooñoo la, aduŋ a ñanta ka kalindi, niŋ a naata i la ñiŋ buŋo to, a ye i kali i la sadaajanidulaa ñaatiliŋo la, 23 i si i lamoyi ka bo Arijana kono. I si kiitiyo teyi i la dookuulaalu teema, ka kuu kuruŋ kelaa joo, aniŋ ka a la baara kuwo laa a faŋo kuŋo to. Bari meŋ maŋ kuu kuruŋo ke, i si wo koyindi ka a yitandi ko, a maŋ kuu kuruŋ ke.
24 “A si ke noo i la moolu Banisirayilankoolu jawoolu ye ì noo keloo la, kaatu ì ye junube kuwo le ke i la. Niŋ ì muruta i kaŋ ka i too kumandi, ka duwaa aniŋ ka i daani ñiŋ buŋo kono, 25 i si i lamoyi ka bo Arijana kono. I si yamfa i la moolu Banisirayilankoolu la junuboolu la, i ye ì murundi naŋ bankoo kaŋ, i ye meŋ dii ì niŋ ì mumuñolu la.
26 “I si saŋ fatoolu soroŋ noo le, sanji te soto la, kaatu i la moolu ye junube kuwo le ke i la. Niŋ ì naata duwaa ñiŋ dulaa ñaatiliŋo la ka i too kumandi, aduŋ ì tuubita ì la junuboolu la, kaatu i ye mantooroo le laa ì kaŋ, 27 i si i lamoyi ka bo Arijana kono. I si yamfa i la moolu Banisirayilankoolu la junuboo la, i la dookuulaalu, ì ye ì karandi ka taama kuu kendoo la. I si sanjoo jindi naŋ bankoo kaŋ, i ye meŋ dii i la moolu la ka ke ì la keetaafeŋo ti.
28 “A si ke noo konko baa waraŋ alibalaa kuuraŋo ye boyi bankoo kaŋ. Fiifeŋolu si jaa noo waraŋ kuuraŋo ye boyi ì kaŋ. Kuntiŋolu waraŋ tumbu koteŋolu si naa noo le ka ì domo. I la moolu jawoolu si naa noo le ka daakaa loo ì kamma ì la saatee-wo-saatee to. Kasaara kuwo waraŋ kuuraŋ siifaa-wo-siifaa si laa noo ì kaŋ ne. 29 Niŋ i la moolu Banisirayilankoolu bee waraŋ moo kiliŋ ye i daani ka balafaa a ye, i si i lamoyi. Niŋ a maarii ye a buloo wulindi ka a tiliŋ ñiŋ buŋo la, ka duwaa, kaatu a ye a la bataa kuwo kalamuta le aniŋ a la tooroo, 30 i si i lamoyi ka bo Arijana kono, i taradulaa, i ye yamfa. I si moo-wo-moo kuluu a la baaroo la, kaatu ite doroŋ ne ye moo bee sondomoo kono loŋ. 31 Niŋ wo keta ì si sila i la, ì ye taama i la siloo la ì siyo daŋo ñiŋ bankoo kaŋ, i ye meŋ dii m̀ mumuñolu la.
32 “Luntaŋo si naa noo le, meŋ maŋ bo i la moolu Banisirayilankoolu kono, a bota naŋ banku jaŋ i too la kuliyaa kamma la, aniŋ i sembe baa, aniŋ i ye kuu baalu mennu ke. Niŋ wo luntaŋo naata ka duwaa ñiŋ buŋo ñaatiliŋo la, 33 i si i lamoyi a la ka bo Arijana kono, i taradulaa. Luntaŋo ñiŋ ye kuu-wo-kuu daani i si a ke a ye. Niŋ wo keta, duniyaa moolu bee si i too loŋ. Ì si sila i la, komeŋ i la moolu Banisirayilankoolu, aniŋ fanaa ì si a loŋ ko, ŋa ñiŋ buŋo meŋ loo, i too le be a kunna.
34 “I la moolu si finti noo le ka taa ì jawoolu kele daa-wo-daa i la yaamaroo kaŋ. Niŋ ì duwaata ka ite Yaawe daani, ì ye ì ñaa tiliŋ saatewo la, i ye meŋ tomboŋ, aniŋ ñiŋ buŋo ŋa meŋ loo i tooyaa la, 35 i si i lamoyi ì la duwaa la ka bo Arijana kono, aniŋ ì la woosiyo, aduŋ i si makatoo bayi ì ye.
36 “Ì si junuboo ke noo i la, kaatu moo te keriŋ meŋ buka junuboo ke. I kamfaatoo si ì duŋ noo ì jawoolu bulu ka ì samba mutoo kono banku doo to, fo dulaa sutuŋ waraŋ dulaa jaŋ. 37 Ì be mutoo kono tuma meŋ, a si ke noo ì hakiloo ye naa yelema, ì ye tuubi ka i daani ko, ‘Ŋà junube kuwo le ke. Ŋà kuu kuruŋo le ke. Ŋà kuu jawu baa le ke.’ 38 Ì si muru noo i kaŋ ì sondomoo niŋ ì niyo bee la, ì ye ì samba mutoo kono daameŋ. Niŋ ì duwaata, ì ye ì ñaa tiliŋ ì la bankoo la, i ye meŋ dii ì mumuñolu la, aniŋ saatewo la, i ye meŋ tomboŋ aniŋ ŋa buŋo meŋ loo i tooyaa la, 39 i si i lamoyi ka bo Arijana kono, i taradulaa. I si i la moolu la balafaa woosiyo moyi, i ye ì la makatoo bayi ì ye, i ye yamfa ì ye, ì ye junube kuwo meŋ ke i la.
40 “N na Alla, i ñaa niŋ i tuloo tu duwaalu to, mennu be ke la ñiŋ dulaa to jaŋ.
41 “Yaawe Alla, saayiŋ wuli, i ye duŋ i la sabatidulaa to,
i niŋ i la Kambeŋ Kunewo,
i semboo taamanseeroo.
Yaawe, kiisoo dendikamaa ye tara dundiŋ i la piriisoolu* la,
i la moo senuŋolu ye seewoo i la beteyaa kamma la.
42 Yaawe Alla, kana i bo i la mansa tombondiŋo to.
I miira i la kanu bambaloo la, i ye meŋ soto Dawuda ye, i la dookuulaa.”
1 Bituŋ Sulemani ko, “Yaawe, i ye ñiŋ ne fo ko, ite be tara la tawali dibiriŋo le kono. 2 Ŋa horoma buŋ ñiimaa le loo i ye, ka ke i ye taradulaa ti fo abadaa.”
Sulemani diyaamuta moolu ye
(1 Mansoolu 8:14-21)3 Bituŋ mansa ye a ñaa tiliŋ Banisirayila jamaa moo bee la mennu be looriŋ jee, a ye neemoo duwaa ì ye.
4 A tententa ko:
“Tentoo be Yaawe ye Banisirayila la Alla, ate meŋ ye kuwo timmandi a semboo la, a ye meŋ laahidi m faamaa Dawuda ye. A ye ñiŋ ne fo ko, 5 ‘Ka bo luŋo meŋ na, ŋa n na moolu Banisirayilankoolu fintindi naŋ Misira, m maŋ saatee tomboŋ Banisirayila lasili kiliŋ na tundoo kaŋ ka m Batudulaa Buŋo* loo, n too ye tara jee, m maŋ moo tomboŋ ka ke ñaatonka ti, n na moolu kunna, Banisirayilankoolu. 6 Bari saayiŋ, ŋa Yerusalaamu tomboŋ ne, n too ye tara jee, aduŋ ŋa Dawuda le tomboŋ ka n na moolu Banisirayilankoolu mara.’ ”
7 Mansa tententa ka a fo ko, “M faamaa Dawuda ye ñiŋ ne ŋaniya nuŋ ka buŋo loo Yaawe tooyaa la, Banisirayila la Alla. 8 Bari Yaawe ko m faamaa Dawuda ye le ko, ‘I ye kuu kende le ke ka ñiŋ miiroo soto, ka buŋo loo n tooyaa la. 9 Wo ñaa-wo-ñaa ite te buŋo ñiŋ loo la. I dinkewo, i faŋo ye meŋ wuluu, wo le be buŋo loo la n tooyaa la.’
10 “Yaawe ye ñiŋ laahidoo timmandi le, a ye meŋ dii. Ŋa m faamaa Dawuda noo taa le, saayiŋ n siita Banisirayila mansasiiraŋo kaŋ ne, ko Yaawe ye a laahidi ñaameŋ, aduŋ ŋa buŋo loo Yaawe tooyaa la le, Banisirayila la Alla. 11 Ŋa Kambeŋ Kunewo* ke jee, berewalaa fula be meŋ kono. Ñinnu ka kambeŋo la kuwo le seedeyaa, Yaawe ye meŋ siti a niŋ Banisirayilankoolu teema.”
Sulemani la duwaa Alla Batudulaa Buŋo kerekeroo to
(1 Mansoolu 8:22-53)12 Bituŋ Sulemani loota Yaawe la sadaajanidulaa* ñaatiliŋo la Banisirayila jamaa bee ñaato, a ye a buloolu wulindi santo ka duwaa. 13 Sulemani ye jaawali benteŋo dadaa le nuŋ koomanto, meŋ na kara jamfoo mu nonkonkatiñaa luulu ti, a fanoo fanaa mu nonkonkatiñaa luulu le ti, a loo mu nonkonkatiñaa saba ti, a ye a loo luwo teema. Sulemani loota wo le kaŋ, bituŋ a ñoyita Banisirayila jamaa bee ñaatiliŋo la, a ye a buloolu wulindi. 14 A ko:
“Hee Yaawe, Banisirayila la Alla, alla koteŋ maŋ soto ko ite, ñiŋ duniyaa kono waraŋ saŋo santo. Ite ka kambeŋo niŋ kanu bambaloo muta moolu ye le, mennu sonta i ma, ì ka taama i la siloo la ì sondomoo bee la. 15 I ye i la laahidoo timmandi m faamaa Dawuda ye le, i la dookuulaa. I ye laahidoo taa le, aduŋ i ye a timmandi i semboo la le bii.
16 “Yaawe, Banisirayila la Alla, i la laahidoo timmandi m faamaa Dawuda ye, i la dookuulaa, i ye meŋ dii a la nuŋ, kabiriŋ i ko a ye ko, ‘Niŋ a ye a tara i koomalankoolu ye ì hakiloo tu ì kekuwolu bee to ka taama n na siloo la, ko ite ye a ke ñaameŋ, wo to i te foo la moo la meŋ be sii la n ñaa koto Banisirayila mansasiiraŋo kaŋ.’ 17 Wo to saayiŋ Yaawe, ite meŋ mu Banisirayila la Alla ti, i la kumoo timmandi, i ye meŋ laahidi Dawuda ye, i la dookuulaa.
18 “Bari fo tooñaa, Alla si tara noo sabatiriŋ hadamadiŋolu kono duniyaa kono baŋ? Hani saŋ fatoolu daŋo to, ite te kuŋ na wo to, sako ñiŋ buŋo, nte ŋa meŋ loo. 19 Bari hani wo, Yaawe n na Alla, i lamoyi i la dookuulaa la duwaa la, aniŋ a la daaniroo. I lamoyi woosiyo la aniŋ duwaa, i la dookuulaa be meŋ ke kaŋ i ñaatiliŋo la. 20 N na duwaa mu ñiŋ ne ti, fo i ñaa si tara looriŋ ñiŋ buŋo kaŋ suutoo niŋ tiloo, kaatu i ye ñiŋ ne laahidi ñiŋ dulaa la kuwo to ko, i too be tara la a kunna le. Wo kamma la i si i la dookuulaa la duwaa moyi, a be meŋ duwaa la ñiŋ dulaa ñaatiliŋo la. 21 I la dookuulaa la woosiyo moyi, aniŋ Banisirayila fanaa, i la moolu, niŋ ì be duwaa kaŋ ñiŋ dulaa ñaatiliŋo la. I lamoyi ka bo Arijana kono, i taradulaa, aduŋ niŋ i ye moyiri ke, i si yamfa ǹ ye.
22 “Niŋ moo ye kuu kuruŋo ke a mooñoo la, aduŋ a ñanta ka kalindi, niŋ a naata i la ñiŋ buŋo to, a ye i kali i la sadaajanidulaa ñaatiliŋo la, 23 i si i lamoyi ka bo Arijana kono. I si kiitiyo teyi i la dookuulaalu teema, ka kuu kuruŋ kelaa joo, aniŋ ka a la baara kuwo laa a faŋo kuŋo to. Bari meŋ maŋ kuu kuruŋo ke, i si wo koyindi ka a yitandi ko, a maŋ kuu kuruŋ ke.
24 “A si ke noo i la moolu Banisirayilankoolu jawoolu ye ì noo keloo la, kaatu ì ye junube kuwo le ke i la. Niŋ ì muruta i kaŋ ka i too kumandi, ka duwaa aniŋ ka i daani ñiŋ buŋo kono, 25 i si i lamoyi ka bo Arijana kono. I si yamfa i la moolu Banisirayilankoolu la junuboolu la, i ye ì murundi naŋ bankoo kaŋ, i ye meŋ dii ì niŋ ì mumuñolu la.
26 “I si saŋ fatoolu soroŋ noo le, sanji te soto la, kaatu i la moolu ye junube kuwo le ke i la. Niŋ ì naata duwaa ñiŋ dulaa ñaatiliŋo la ka i too kumandi, aduŋ ì tuubita ì la junuboolu la, kaatu i ye mantooroo le laa ì kaŋ, 27 i si i lamoyi ka bo Arijana kono. I si yamfa i la moolu Banisirayilankoolu la junuboo la, i la dookuulaalu, ì ye ì karandi ka taama kuu kendoo la. I si sanjoo jindi naŋ bankoo kaŋ, i ye meŋ dii i la moolu la ka ke ì la keetaafeŋo ti.
28 “A si ke noo konko baa waraŋ alibalaa kuuraŋo ye boyi bankoo kaŋ. Fiifeŋolu si jaa noo waraŋ kuuraŋo ye boyi ì kaŋ. Kuntiŋolu waraŋ tumbu koteŋolu si naa noo le ka ì domo. I la moolu jawoolu si naa noo le ka daakaa loo ì kamma ì la saatee-wo-saatee to. Kasaara kuwo waraŋ kuuraŋ siifaa-wo-siifaa si laa noo ì kaŋ ne. 29 Niŋ i la moolu Banisirayilankoolu bee waraŋ moo kiliŋ ye i daani ka balafaa a ye, i si i lamoyi. Niŋ a maarii ye a buloo wulindi ka a tiliŋ ñiŋ buŋo la, ka duwaa, kaatu a ye a la bataa kuwo kalamuta le aniŋ a la tooroo, 30 i si i lamoyi ka bo Arijana kono, i taradulaa, i ye yamfa. I si moo-wo-moo kuluu a la baaroo la, kaatu ite doroŋ ne ye moo bee sondomoo kono loŋ. 31 Niŋ wo keta ì si sila i la, ì ye taama i la siloo la ì siyo daŋo ñiŋ bankoo kaŋ, i ye meŋ dii m̀ mumuñolu la.
32 “Luntaŋo si naa noo le, meŋ maŋ bo i la moolu Banisirayilankoolu kono, a bota naŋ banku jaŋ i too la kuliyaa kamma la, aniŋ i sembe baa, aniŋ i ye kuu baalu mennu ke. Niŋ wo luntaŋo naata ka duwaa ñiŋ buŋo ñaatiliŋo la, 33 i si i lamoyi a la ka bo Arijana kono, i taradulaa. Luntaŋo ñiŋ ye kuu-wo-kuu daani i si a ke a ye. Niŋ wo keta, duniyaa moolu bee si i too loŋ. Ì si sila i la, komeŋ i la moolu Banisirayilankoolu, aniŋ fanaa ì si a loŋ ko, ŋa ñiŋ buŋo meŋ loo, i too le be a kunna.
34 “I la moolu si finti noo le ka taa ì jawoolu kele daa-wo-daa i la yaamaroo kaŋ. Niŋ ì duwaata ka ite Yaawe daani, ì ye ì ñaa tiliŋ saatewo la, i ye meŋ tomboŋ, aniŋ ñiŋ buŋo ŋa meŋ loo i tooyaa la, 35 i si i lamoyi ì la duwaa la ka bo Arijana kono, aniŋ ì la woosiyo, aduŋ i si makatoo bayi ì ye.
36 “Ì si junuboo ke noo i la, kaatu moo te keriŋ meŋ buka junuboo ke. I kamfaatoo si ì duŋ noo ì jawoolu bulu ka ì samba mutoo kono banku doo to, fo dulaa sutuŋ waraŋ dulaa jaŋ. 37 Ì be mutoo kono tuma meŋ, a si ke noo ì hakiloo ye naa yelema, ì ye tuubi ka i daani ko, ‘Ŋà junube kuwo le ke. Ŋà kuu kuruŋo le ke. Ŋà kuu jawu baa le ke.’ 38 Ì si muru noo i kaŋ ì sondomoo niŋ ì niyo bee la, ì ye ì samba mutoo kono daameŋ. Niŋ ì duwaata, ì ye ì ñaa tiliŋ ì la bankoo la, i ye meŋ dii ì mumuñolu la, aniŋ saatewo la, i ye meŋ tomboŋ aniŋ ŋa buŋo meŋ loo i tooyaa la, 39 i si i lamoyi ka bo Arijana kono, i taradulaa. I si i la moolu la balafaa woosiyo moyi, i ye ì la makatoo bayi ì ye, i ye yamfa ì ye, ì ye junube kuwo meŋ ke i la.
40 “N na Alla, i ñaa niŋ i tuloo tu duwaalu to, mennu be ke la ñiŋ dulaa to jaŋ.
41 “Yaawe Alla, saayiŋ wuli, i ye duŋ i la sabatidulaa to,
i niŋ i la Kambeŋ Kunewo,
i semboo taamanseeroo.
Yaawe, kiisoo dendikamaa ye tara dundiŋ i la piriisoolu* la,
i la moo senuŋolu ye seewoo i la beteyaa kamma la.
42 Yaawe Alla, kana i bo i la mansa tombondiŋo to.
I miira i la kanu bambaloo la, i ye meŋ soto Dawuda ye, i la dookuulaa.”